جهان باید نگران واریانت ها خطرناک به علت شیوع در کشور های با میزان واکسیناسیون پایین باشد اما به احتمال زیاد هیچ کدام از این واریانت بطور کامل از ایمنی ناشی از واکسن فرار نخواهند کرد دلایل مختلفی میتوان برای این احتمال اورد
سیستم ایمنی فقط انتی بادی نوترلیزان نیست و بازوهای مختلفی برای پاسخ به یک عامل بیگانه دارد چند جهش در ناحیه RBD یا N terminal domin برای فرار کامل از سیستم ایمنی کافی نیست در واقع سیستم ایمنی شبیه یک دیوار ثابت نیست بیشتر شبیه یک ارتش متحرک با واحدهای تخصصی است که در چند جهبه مختلف بر علیه عفونت وارد عمل میشوند. ایجاد چند جهش نقطه در یک انتی ژن خاص برای فرار کامل از سیستم پیچیده غیر محتمل بنظر میرسد.
دادهای اخیر نشان میدهد با وجود انکه جهش در ناحیه RBD میتواند انتی بادی نوترلیزان تحت تاثیر قرار بدهد اما سلول های T توانایی ایجاد یک پاسخ cross reactive بر علیه انواعی از کرونا ویروس ها از جمله سارس کووید ۲ دارند . در سال گذشته مطالعه توسط Alba grifoni و همکاران در مجله cell چاپ شد که نشان داد در افراد سالم که هرگز به سارس کووید ۲ مبتلا نشدند دارای سلول هایT cross reactive بودند که احتمالا به علت ابتلا به سایر کرونا ویروس ها می باشد .
https://www.cell.com/cell/fulltext/S0092-8674(20)30610-3?_returnURL=https%3A%2F%2Flinkinghub.elsevier.com%2Fretrieve%2Fpii%2FS0092867420306103%3Fshowall%3Dtrue
ما هنوز نمیدانیم این سلول های T چقدر افراد را در برابر سارس کووید ۲ محافظت می کنند اما کاملا واضح است که واکسن ها سلول T قویا تحریک می کنند و پاسخ انتی بادی و سلول T بسیار متنوع کاملا خاص سارس کووید ۲ است. در مطالعه دیگر که توسط همان گروه مطالعه cell انجام شد نشان داده شده که سلول های T به قسمت های مختلف ویروس حمله می کنند و انواع مختلف جهش ها مانند بتا، گاملا یا لامبدا با وجود انکه انتی بادی نوترلیزان تحت تاثیر قرار میدهند اثر کمی بر روی سلول های T دارند.
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666379121002044
بعلاوه حتی انواع واریانت VOC قادر به فرار کامل از پاسخ انتی بادی نیستند در مطالعه زیر نشان داده شده که واکسن ها باعث القا انتی بادی بر ضد واریانت های VOC می شوند
https://science.sciencemag.org/content/372/6549/1413
پاسخ ایمنی اکتسابی (سلول T و B) بصورت پلی کلونال می باشد این بدان معنی است که فقط یک انتی بادی یا یک سلول T بر علیه spike وجود ندارد خود spike یک پروتیین سه بعدی و قسنت های مختلف ان توسط سیستم ایمنی شناسایی می شوند این دقیقا همان کاری است که واکسن انجام می دهد. اگر یک جهش یا حتی چند جهش مختلف باعث شود انتی بادی یا سلول T ان اپی توپ نشناسد هنوز اپی توپ های بسیار دیگری وجود دارد که توسط سیستم ایمنی شناسایی می شود. این جهش های نقطه ی میتواند درمان با انتی بادی منوکلونال دچار مشکل کند اما پاسخ ناشی از واکسن بسیار گسترده تر است. در یک مطالعه بسیار جالب با عنوان Antigen-Specific Adaptive Immunity to SARS-CoV-2 in Acute COVID-19 and Associations with Age and Disease Severity نشان داده شده که پاسخ ایمنی هماهنگ و پلی کلونال بیشترین کارایی را دارد. هدف از واکسیناسیون کاهش معنی دار موارد بستری و مرگ است واکسن ها در واقع با کووید علامت دار بعنوان نقطه نهایی ارزیابی شدند نه عفونت. Vaccine effectiveness براساس توانایی انها در جلوگیری از بیماری محاسبه می شود نه اینکه بطور کلی از عفونت جلوگیری کند و تا امروز واکسن ها اثربخشی خوبی در برابر VOC داشتند.
https://www.nature.com/articles/s41467-021-23473-6
توجه کنیم که ایمنی مناسب با واکسیناسیون کامل (دو دوز) ایجاد می شود. درست است که ایمیونتی باعث selection pressure می شود و از نظر تئوری این selection pressure باعث ایجاد واریانت های شود که از سیستم ایمنی فرار کند اما این زمانی ممکن است که ویرس با وجود این فشار بتوانند همانند سازی موثری کند. فول واکسیناسیون تا حد زیادی تکثیر را کاهش می دهد و تا حد زیادی ویروس قدرت فرار از ان را ندارد. بهرحال در افراد فول واکسینه ممکن است ویروس باعث عفونت با لود ویروسی پایینی شود اما در برابر بیماری بطور موثری عمل می کند و تا حد زیادی جلو تکثیر ویروس گرفته میشود.