مودافینیل Modafinil
طبقه بندی بالینی: داروی هوشیار کننده و ضد نارکولپسی (ضد حمله خواب)
اشکال دارویی: قرص (Provigil): 100mg 200mg
موارد استفاده: درمان خواب آلودگی بیش از حد روزانه مرتبط با حمله خواب، اختلال خواب کار شیفتی، درمان الحاقی برای سندرم آپنه
موارد استفاده غیر رسمی: (off-label) درمان ADHD )اختلال کم توجهی-بیش فعالی) و خستگی مرتبط با مالتیپل اسکلروزیس
عملکرد: فعالیت آلفا را افزایش می دهد و فعالیت دلتا، تتا و امواج مغزی را کاهش می دهد.
اثر درمانی: تعداد اپیزودهای خواب و میزان کلی خواب روزانه را کاهش می دهند.
فارماکوکینتیک: به خوبی از لوله گوارش جذب می شود. در کبد متابولیزه می شود. به وسیله کلیه ها ترشح می شود. نیمه عمر ۱۵ ساعت می باشد.
عوارض جانبی: عموما به خوبی تحمل می شود. بعضی اوقات(۵٪): سردرد، تهوع، گیجی، بی خوابی، تپش قلب و اسهال
منع مصرف: حساسیت مفرط به مودافینیل
تداخلات دارویی: ۱-سیکلوسپورین و ضدبارداری های خوراکی: ممکن است مودافینیل غلظت های این داروها را کاهش دهد. ۲-ضد افسردگی های سه حلقه ای و وارفارین: ممکن است غلظت های این داروها را افزایش دهد. ۳-سایر محرک های CNS: ممکن است تحریک CNS را افزایش دهند.
اثرات منفی/واکنش های سمی: بی قراری، هیجان، افزایش فشارخون، بی خوابی ممکن است رخ دهد. ناراحتی های روانی ( اضطراب، توهم، خیالات خودکشی)، واکنش های شدید آلرژیک ( آنژیوادما، سندرم استیونس-جانسون) ذکر شده است.
ملاحظات پرستاری: ۱-شواهد پایه نارکولپسی یا سایر اختلالات خواب شامل الگو، موقعیت های محیط زیستی، طول اپیزودهای خواب را بررسی کنید.
۲-درباره از دست دادن ناگهانی تون ماهیچه (cataplexy) که با پاسخ های عاطفی قوی قبل از اپیزود خواب تشدید می شود، سوال کنید.
۳-تکرار/شدت اپیزودهای خواب قبل از دارودرمانی را بررسی کنید.
۴-الگوی خواب، شواهد بی قراری در طول خواب و طول اپیزودهای بی خوابی در شب را بررسی کنید.
۵-گیجی و اضطراب را بررسی کنید و اقدامات احتیاطی جهت سقوط را شروع کنید.
آموزش به بیمار و خانواده: ۱-آدامس بدون قند و جرعه های آب می تواند خشکی دهان را از بین ببرد.
۲-از ضد بارداری های جایگزین در طول درمان و ۱ ماه بعد از قطع مودافینیل استفاه کنید (اثربخشی ضد بارداری های خوراکی را کاهش می دهد.)
۳-دوز را بدون تایید پزشک افزایش ندهید.