undescended testis بیضه نزول نکرده
بیضه نزول نکرده یا نهان بیضگی (cryptorchidism)
بیضه ها در دوران جنینی در داخل شکم ایجاد شده و کمی قبل از تولد از داخل شکم خارج شده و به داخل کیسه بیضه نزول پیدا می کنند
گاهی اوقات بیضه ها در داخل شکم باقی می مانند ویا در مسیر حرکت به سمت اسکروتوم یا کیسه بیضه ، گیر کرده ودر آنجا باقی می مانند .این مسیر را کانال اینگوئینال می گویند.
علت عدم نزول بیضه ها به داخل اسکروتوم نامشخص است. فرایند نزول طی دو مرحله مختلف صورت می گیرد
.وآندروژن ها احتمالا از طریق اثر بر عصب ژنیتو فمورال نقش مهمی در این میان ایفا مینماید
در بیماران دارای بیضه های نزول نکرده دو نگرانی عمده وجود دارد.1-افزایش میزان بروز سرطان بیضه و2-افزایش خطراختلال باروری
بنابراین درمعاینات اولیه هر نوزاد پس از تولد ، معاینه کیسه بیضه فوق العاده اهمیت دارد.
بیضه نزول نکرده از طریق محل قرار گیری آن در قسمت فوقانی اسکروتوم،بن بست اینگوئینال سطحی ،کانال اینگوئینال یا داخل شکم قابل تقسیم بندی است. ودر موارد نادر ممکن است بیضه ها در محلی غیر از محلهای فوق قرارگیرد که به آن بیضه اکتوپیک گویند . در 80%موارد بیضه نزول نکرده درکانال اینگوئینال قابل لمس است
با توجه به اهداف درمانی ، نکته اصلی تشخیص بیضه نزول نکرده ، قابل لمس یا غیرقابل لمس بودن بیضه ها است. در صورت قابل لمس بودن بیضه در کانال اینگوئینال ،عمل ارکیدو پکسی (عملی که بیضه ها را از داخل کانال اینگوئینال بطرف پائین کشیده ودر داخل کیسه بیضه تثبیت می کنند)باید انجام شود.
زمان درست انجام ارکیدوپکسی مورد اختلاف نظر است ولی بطور کلی بهتر است این عمل در حدود دو سالگی انجام شود. چراکه نزول خودبخودی بیضه نزول نکرده ، پس از سن دو سالگی دیگر بعید به نظر می رسد.
انجام اقدامات زودهنگام برای تعیین محل قرار گیری بیضه های غیرقابل لمس ضروری است. از سونوگرافی و CTو MRI برای این مقصود استفاده می شود. اما در حال حاضر لاپاروسکوپی روش انتخابی این بررسی است
درصورتی که بیضه های داخل شکمی پس ازسن بلوغ تشخیص داده شوند باید با توجه به عدم قابلیت بیضه ها برای اسپرماتوژنز ونیز ده برابر شدن خطربدخیمی نسبت به بیضه های طبیعی ،ارکیدکتومی (عمل خارج کردن بیضه ها) انجام شود. در صورتی که ساختمانهای طناب اسپرماتیک وارد حلقه اینگوئینال شده باشند ،تجسس کانال اینگوئینال ضروری است.
در پسرهایی که بیضه نزول نکرده دو طرفه دارند و هیچ یک از بیضه ها در آنها قابل لمس نیست ،نیاز به انجام ارزیابی های کروموزومی وغدد درون ریز وجود دارد
۲- ۲- بیضه بالارونده (retractile testis )
بیضه بالا رونده بطورشایع درطبابت دیده می شود که اغلب با بیضه نزول نکرده اشتباه می شود.نکته اصلی در افتراق بیضه بالا رونده از بیضه نزول نکرده نشان دادن قابلیت پائین آوردن بیضه بالارونده به داخل اسکروتوم است.
بیضه بالا رونده پس ازکشیدن زیاد عضله کرماستر درداخل اسکروتوم باقی خواهد ماند درحالی که بیضه نزول نکرده بلافاصله پس از رها شدن به وضعیت نزول نیافته خود بازخواهدگشت.
یک معاینه ساده برای لمس بیضه ها در کیسه بیضه ، نشاندن کودک در لگن آب ولرم وسپس معاینه بیضه ها است چراکه دراین حالت کیسه بیضه در اثر گرما متسع شده وبیضه ها پایین تر آمده ودر داخل کیسه براحتی قابل لمس خواهند بود .
۳- هیپوسپادیازیس (Hypospadiasis ) :
یکی از اختلالات نسبتاً شایع مجرای ادرارو آلت تناسلی در پسران می باشد . سوراخ مجرای ادراری بطورطبیعی در نوک آلت تناسلی که به آن گلانز می گویند باز می شود . اما در هیپوسپادیازیس انتهای مجرای ادراری در زیر سر آلت تناسلی قرار می گیرد واگر سوراخ مجرای ادراری روی تنه آلت تناسلی قرارگیردبه آن اپیسپادیازیس می گویند. وهر چه سوراح مجرای ادراری عقبتر قرار گیرد ناهنجاری شدیدتر و ترمیم آن مشکل تر است.
تشخیص این اختلال مانند بیضه نزول نکرده در معاینات اولیه نوزادان بعد از تولد اهمیت بسیاری دارد .
در نوزادان مبتلا به هیپوسپادیازیس انجام عمل ختنه به هیچ وجه توصیه نمی شود ، زیرا نگاهداری پوست سر آلت برای انجام اعمال ترمیمی بعدی امری الزامی است .
درمان هیپوسپادیازیس با عمل جراحی ترمیمی است که بر حسب شدت اختلال در یک یا پند مرحله و بعد از 2 تا 3 سالگی انجام می شود .