جدیدترین به روز رسانی در دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی برای کوید-۱۹ توصیه قوی (Strong)به عدم استفاده از هیدروکسی کلروکین یا کلروکین و کلترا در درمان کوید-۱۹ می کند.
توصیه قوی به عدم استفاده از هیدروکسی کلروکین، صرف نظر از شدت بیماری و طول مدت علائم است.
We recommend against using hydroxychloroquine or chloroquine in addition to usual care for the treatment of patients with covid-19, regardless of disease severity or duration of symptoms (strong recommendation).
آیا شدت بیماری و یا سن روی تاثیر گذاری هیدروکسی کلروکین موثر است؟ خیر
Subgroup analyses indicated no effect modification based on severity of illness (comparing either critical versus severe/non-severe or non-severe versus critical/severe) or age (comparing those aged <70 years versus those ≥70 years)
آیا زمان شروع دارو از شروع علائم روی تاثیرگذاری هیدروکسی کلروکین موثر است؟
Although the trials did not report subgroup effects by time from symptom onset, many of the trials enrolled patients with patients early in the disease course for early treatment (that is, as early as one day in outpatient setting)
اضافه کردن آزیترومایسن چطور؟
There was no evidence that the addition of azithromycin modified the effect of hydroxychloroquine for any outcome
در مورد عوارض چطور؟
Hydroxychloroquine may increase the risk of diarrhoea and nausea or vomiting. Diarrhoea and vomiting may increase the risk of hypovolaemia, hypotension, and acute kidney injury.
Whether and to what degree hydroxychloroquine increases the risk of cardiac toxicity, including life threatening arrhythmias, when used in patients with covid-19 is uncertain.
بر اساس نظر پنل، این توصیه قوی با عوامل زمینه ای مثل منابع و امکانات موجود در کشورها، میزان پذیرش و عدالت در کشورها و سیستم های بهداشتی درمانی تغییر نمی کند.
این تصمیم برای هیدروکسی کلروکین با بررسی ۳۰ ترایال و نزدیک به ۱۱ هزار بیمار و برای کلترا با بررسی هفت ترایال و بیش از ۷ هزار بیمار گرفته شده است. ترایال های هر دو دارو، هم بیماران بستری و هم غیر بستری را شامل می شده است.
در این مطالعه نشان داده شده است که بین گروه دریافت کننده هیدروکسی کلروکین و گروه درمان معمول تفاوتی از نظر مواردزیر وجود ندارد:
مرگ و میر، تهویه مکانیکی، حذف ویروس در روز هفتم، بستری شدن در بیمارستان، مدت زمان بهبودی، مدت زمان بستری و زمان لازم برای حذف ویروس. کیفیت بررسی این پیامدها برای مرگ و میر و تهویه مکانیکی متوسط و برای بقیه پیامدها کم یا بسیار کم بوده است.
گایدیلاینِ مرتب به روز شونده سازمان بهداشت جهانی در مورد کوید-۱۹ در مجله BMJ و بر اساس یک مرور نظام مندِ مرتب به روز شونده تهیه و منتشر می شود.
دستورالعمل سازمان بهداشت جهانی همچنین توصیه به استفاده از کورتیکواستروئید (strong) در بیماران شدید و بحرانی و عدم استفاده از رمدسیویر (Weak) در بیماران بستری می کند. این گایدلاین گفته بود که فعلا شواهدی برای موثر بودن رمدسیویر نداریم.
ساینتومتریکس توصیه می‌کند تا این به روز رسانی، قابل توجه گایدلاین نویسان ایران که بدون ذکر منبع از گایدلاین WHO کپی می کنند (احتمال سرقت ادبی) و همچنین فقط علاقه به منابع قدیمی و گذشته نگر دارند، قرار بگیرد.