واکسن هایی که به صورت اختصاصی پروتئین (S) ویروس کرونا رو در افراد واکسینه بیان می کنند مثل واکسن روسی اسپوتنیک, برای بررسی کارایی واکسن باید از تست های الیزایی استفاده کرد که از این پروتئین در سیستم تشخیصی خود استفاده کرده اند. بنا بر این کیت های موجود روتین ایمنی بخشی این واکسن را نمی توانند مشخص کنند.
واکسن های کوواکسین شرکت بهارات هند و سینوفارم ساخت چین از آنجائی که از کل ساختمان ویریون به صورت غیر فعال شده استفاده می کنند می توان ایمنی تولید شده را هم باکیت های الیزا ی با پایه پروتئین (S) و هم سایر انواعی که بر پایه پروتئین (N) اندازه گیری کرد.
کیت های داخلی و وارداتی موجود از ابتدا بر پایه پروتئین (N) بوده است .
اخیرا شرکت های خارجی کیت الیزای پروتئین (S) را تولید کرده و در ایران هم موجود شده است. و شرکت های ایرانی نیز در این زمینه اقدام کرده اند.
بنابراین افراد برای بررسی ایمنی ایجاد شده از طریق عفونت طبیعی و واکسن هایی که پارتیکل کامل ویروسی مثل واکسن بهارات و سینوفارم را ارائه می دهند می توانند از تمام کیت های الیزای موجود استفاده کنند
ولی برای بررسی ایمن زائی واکسن های وکتور بیسی که پروتئین (S) را بیان می کنند از کیت الیزای اختصاصی آن باید استفاده شود.
مازیار ضیائیان
دکترای تخصصی ویروس شناسی پزشکی
فلوشیپ پروتئین های ویروسی
دانشیار دانشگاه علوم پزشکی شیراز