پروتیئن اسپایک کانون اثر واکسن های کویید ۱۹است زیرا بخشی از ویروس است که آن را قادر میسازد وارد سلول شود ،سه واکسن پیشرفته Oxford/AstraZeneca, Pfizer/BioNTech and Moderna همگی با تهیه سلول های خود برای تهیه کپی از پروتئین اسپایک کار می کنند ،واکسن آکسفورد با معرفی ژن پروتیین اسپایک از طریق ناقل ادنو ویروس به این مهم دست می باید و دو واکسن دیگر ژن پروتئین اسپایک را مستقیما به صورت mRNA بسته بندی شده در نانو ذرات لیپیدی تحویل سلول میدهند وقتی. سلول های خود ما پروتیین اسپایک را بسازند پاسخ ایمنی بدن آن را خارجی تشخیص داده و شروع به ساخت آنتی بادی کرده و سلول های T آن را هدف قرار میدهند .اما کرونا ویروس پیچیده تر از فقط یک پروتیئن اسپایک است .
پروتئین اسپایک یا پروتیئن S غلاف یا پروتئین E ،غشا یا پروتیئن M ،نوکلئوکپسید یا پروتئین N چهار پروتیئنی هستند که ساختار کرونا ویروس را تشکیل میدهند در طول عفونت سیستم ایمنی هر ۴تای این پروتیین را بدرجاتی شناسایی می کند .محققان متوجه شده اند که بیشترین آنتی بادی علیه پروتیین N و نه اسپایک تولید می شود ،این پروتیین N داخل سلول دور RNA پیچیده بنابراین آنتی بادی علیه این پروتیین کاری به ورود ویروس به داخل سلول ندارد اما محققان کمبریج مکانیسم جدیدی پیدا کرده اند .آنها ویروس دیگری را که حاوی پروتیئن N به نام ویروس کوریومننژیت لنفوسیتی مورد مطالعه قرار داده اند و برای یک گیرنده آنتی بادی به نام TRIM21 نقش شگفت انگیزی را نشان داده اند.انتی بادی ها اغلب از خارج سلول فعالیت می کنند و مانع ورود ویروس به داخل سلول میشوند اما گیرنده TRIM21 تنها از داخل سلول کار میکنند و آنتی بادی پروتیین N وقتی وارد سلول شود توسط این گیرنده ها شناسایی میشود و پروتیین Nرا داخل کروناویروس تکه تکه میکند وتکه ای کوچک از این پروتتین تکه شده در سطح سلولی قرار میگیرد و توسط سلول های T شناسایی میشود و سلول عفونی تلقی میشود و سلول را از بین میبرد .
دانسته های جدید در مسیر ساخت واکسن میتواند راهگشا باشد چرا که پروتیین N نرخ جهش پایین تری دارد و پایدار تر است و از طرفی دیگر بین کروناویروس ها شباهت بیشتری دارد بر خلاف اسپایک بنابراین استفاده از پروتیین N در ساخت واکسن میتواند نگرانی ناشی موثر بودن واکسن در هنگام جهش اسپایک را کاهش دهد و همچین در سایر کرونا ویروس ها هم موثر باشد
COVID vaccines focus on the spike protein – but here’s another target
✍ دکتر میلاد ولی پور
t.me/pharmamedicall